Als we een gevaarlijke situatie tegenkomen, vermijden we deze meestal. Dit is goed. Maar wat als je denkt dat een situatie gevaarlijk of eng is, maar dit is eigenlijk helemaal niet zo? Dan is vermijdingsgedrag niet nuttig. Lees in deze blog meer over vermijdingsgedrag bij psychische problemen.
Wat houdt vermijding in?
Vermijding houdt in dat je gedrag vertoont of acties onderneemt om gevoelens, gedachten of herinneringen te vermijden. Deze gedachten, gevoelens of herinneringen zijn pijnlijk of voelen aan als dreiging. Vermijdingsgedrag kan zich op verschillende manieren voordoen. Je kunt bijvoorbeeld pijnlijke gedachten en gevoelens vermijden door alcohol of drugs te gebruiken.
Vermijding speelt vaak een grote rol bij verschillende mentale problemen. De gevoelens zijn te pijnlijk om te ervaren, waardoor iemand manieren gaat bedenken om ze niet te voelen. Vaak vormen deze patronen zich over lange tijd. Iemand is zich ook niet altijd bewust van het vermijdende gedrag dat hij of zij vertoont.
Vermijdingsgedrag in verschillende psychische problemen
Het gevoel van vermijding komt voor bij veel verschillende psychische problemen. Hoe deze vermijding zich uit, verschilt. Hieronder worden enkele voorbeelden gegeven:
- Angststoornis: mensen met een angststoornis, zoals bijvoorbeeld en sociale angststoornis of specifieke fobieën, vermijden situaties die angst opwekken. Iemand die bang is voor spinnen zal bijvoorbeeld een kamer waar een spin in zit vermijden.
- PTSS: dit is de afkorting voor Posttraumatische stressstoornis. Deze mensen hebben een traumatische ervaring meegemaakt, waar ze nog regelmatig last van hebben. Iemand met PTSS zal situaties of plekken die een trigger vormen voor de traumatische ervaring liever vermijden.
- Depressieve stoornis: mensen met een depressieve stoornis voelen vaak geen vreugde meer voor de dingen die ze voorheen wel plezier brachten. Ze vermijden sociale interacties, hobby's of activiteiten. Daarnaast vinden mensen met depressieve klachten het moeilijk om motivatie op te brengen voor deze taken.
- Obsessieve- compulsieve stoornis: dit noemen we ook wel OCD. Deze mensen ervaren gedachten of gedragingen die ze niet kunnen onderdrukken. Je kunt denken aan het op een vast tijdstip indrukken van een lichtknopje of een vast aantal keer de kraan aan en uit doen. Mensen met OCD kunnen bepaalde situaties of ruimtes vermijden, omdat deze ruimtes of situaties een trigger kunnen vormen.
Wat kan je eraan doen?
Vermijding is een natuurlijke reactie op angst of stress. Wanneer er echt gevaar dreigt, is het goed om die gevaarlijke situatie te vermijden. De angst of stress die mensen voelen bij psychische problemen, zoals een specifieke fobie of OCD, is niet altijd reëel. Deze mensen denken dat er iets ergs gebeurt als ze iets aanraken of in een bepaalde situatie terechtkomen, maar dit is vaak niet zo. Vermijding is dan niet helpend, het staat je juist in de weg.
Er zijn een aantal strategieën die je kunt toepassen om vermijdingsgedrag te verminderen. De eerste stap is bewustwording. Herken de momenten waarin je vermijding zoekt. Probeer deze momenten geleidelijk wel aan te gaan. Dit kun je doen door gedragsexperimenten. In deze blog, geschreven door onze psycholoog Eline, kun je meer lezen over gedragsexperimenten. Je kunt ook mindfulness toepassen. Je leert bewust te zijn van je gedachten en gevoelens, zonder oordeel. Daarnaast is het ook belangrijk om steun te zoeken bij familie of vrienden. Ze kunnen naar je luisteren en je helpen om je vermijdingsgedrag te verminderen.
Soms is het vermijdingsgedrag zo sterk, dat het je dagelijks leven beïnvloed. Je gaat bijvoorbeeld niet meer naar sociale gelegenheden of vermijd situaties volledig. Het kan goed zijn om de hulp van een psycholoog in te schakelen. Heb jij last van vermijdingsgedrag? Dan kun je contact met ons opnemen door een adviesgesprek in te plannen of door direct contact met ons op te nemen.
Meer blogs lezen? Klik dan hier.
