Mindfulness

Wat is mindfulness? 

Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT) is een manier om je aandacht te trainen waardoor je stil staat bij wat er nu gebeurt, het huidige moment. Via mindfulness leer je met openheid en acceptatie aandacht te hebben voor wat zich voordoet. Sensaties, gevoelens en gedachten komen en gaan, ook als het minder aangename gedachtes zijn. Je ontwikkelt een manier om hier op een vriendelijke en geïnteresseerde manier naar te kijken, zonder oordeel. Dit creëert meer bewustheid (mindful). 

Mindfulness is oorspronkelijk een spirituele houding uit het Boeddhisme (een religie). Het is een vertaling van het woord ‘Sati’. Vrij vertaald betekent dat: “Herinner je voortdurend om aandachtig en bewust te zijn.” In de loop van de 20e eeuw ontdekten psychiaters en psychologen mindfulness als een goede manier om beter om te gaan met stress. Het bleek effectief om te ontspannen. Ook werd het sindsdien op verschillende wijzen toegepast in psychotherapie. Sindsdien is mindfulness niet alleen een spirituele houding maar ook een therapievorm. ‘Sati’ is hierin nog steeds een centraal begrip. 

De wetenschappelijk onderbouwde therapievorm die gebaseerd is op mindfulness noemen we Mindfulness-Based Cognitive Therapy, of MBCT. Deze therapie gebruikt ook elementen van cognitieve gedragstherapie.

Wat is mindfulness therapie of MBCT? 

De nadruk ligt tijdens deze therapie op de beleving van het moment waarin je je nú begeeft. Je leert in het hier en nu te blijven, door middel van mindfulness oefeningen. Je bent aandachtig en bewust van (spanning in) je lichaam en emoties die je op dat moment ervaart. Hierdoor kun je het verleden en de toekomst even laten voor wat het is. Mindfulness gaat over het loslaten van dingen die je niet kunt controleren.  Mindfulness bestaat uit drie onderdelen met concrete oefeningen: 

1. Aandachtsgerichtheid. Een oefening kan zijn ‘mindful eten’: richt al je aandacht op datgene wat je voelt, ruikt en proeft. Als je gedachten afdwalen, keer je met je aandacht terug naar wat je NU waarneemt. 
   
   
2. Ontspannings- en ademhalingsoefeningen. Je leert hoe je jouw ademhaling rustig krijgt zonder dit heel actief te hoeven sturen. Je leert manieren om beter te kunnen ontspannen. 
   
   
3. Lichaamsgerichte meditatie, de zogenaamde ‘bodyscan’. De aandacht is daarbij volledig gericht is op het lichaam. Je maakt contact met je lijf, in plaats van dat je bezig bent met denken en doen. Je signaleert stap voor stap wat je voelt, je ‘scant’ als het ware je hele lichaam. Je begint bij je tenen en eindigt bij je kruin. In het begin merk je dat je snel naar de zorgen van alledag gaat, maar door te oefenen kun je je aandacht steeds langer vasthouden. 

Bij welke klachten kan MBCT helpen?

Een therapie gebaseerd op mindfulness kan goed helpen wanneer je last hebt van angsten of sombere en obsessieve gedachten. Het is met name ontworpen voor mensen die langdurig depressief of ongelukkig zijn.

Meer lezen over andere behandelmethoden? Ga terug naar het overzicht.