Wanneer er traumatische gebeurtenissen plaatsvinden tijdens de kinderjaren of voor de geboorte noemen we dit vroegkinderlijk trauma. Wanneer zoiets plaatsvindt, kan dit veel invloed hebben op de rest van je (volwassen) leven. Hierbij kun je denken aan psychische, somatische en maatschappelijke problemen.      

Wat is vroegkinderlijk trauma?  

Een vroegkinderlijk trauma is een traumatische gebeurtenis die heeft plaatsgevonden tijdens de kinderjaren of zelfs nog voor de geboorte. Voorbeelden hiervan zijn mishandeling, verwaarlozing, vluchten uit een oorlogsgebied of getuige zijn van geweld in het gezin. We spreken van een vroegkinderlijk trauma als de traumatische gebeurtenis lang heeft aangehouden, regelmatig voorkwam en de normale ontwikkeling beperkt heeft.  

Waarom heeft een vroegkinderlijk trauma zoveel invloed op je volwassen leven?  

Een vroegkinderlijk trauma is erg ingewikkeld. Dat komt onder andere doordat het vaak samen gaat met andere problemen zoals verslaving of gedragsproblemen. Hierdoor is het behandelen ervan een lang en uitgebreid proces. De behandeling van een vroegkinderlijk trauma verloopt dan ook in fases. Dit heet ook wel een multidisciplinaire integrale traumabehandeling. Hiermee wordt bedoeld dat er binnen de behandeling aandacht is voor alle verschillende aspecten van de klachten. Naast de psychische klachten die voortkomen uit het trauma kun je hierbij denken aan bijvoorbeeld fysieke klachten. Vaak is er namelijk sprake van een verband hiertussen.  

Verder bestaat deze vorm van behandeling uit verschillende fases die de cliënt doorloopt. Tijdens de eerste fase is het vooral belangrijk dat je werkt aan de relatie met de therapeut, zodat er een gevoel van vertrouwen opgebouwd wordt. Verder leer je in deze fase hoe je beter om kan gaan met je klachten en emoties. In de tweede fase staan traumaverwerkingsmethodes centraal, waarbij de intense emoties die geassocieerd worden met de herinneringen geneutraliseerd worden. Tijdens de derde en laatste fase ligt de focus op het toepassen van de geleerde vaardigheden om ervoor te zorgen dat de cliënt leert om hier mee om te gaan in het dagelijks leven. Je kunt je voorstellen dat dit veel tijd en energie kost. Vanwege de complexiteit en ernst van deze problematiek is de behandeling vaak een lang traject. Wetenschappelijk onderzoek heeft de effectiviteit van deze behandeling bewezen.  

Wat zijn de gevolgen van een vroegkinderlijk trauma?  

Uit grootschalig onderzoek blijkt dat mensen die in hun jeugd te maken hebben gehad met trauma een vergroot risico hebben op psychische, lichamelijke of maatschappelijke problemen op latere leeftijd. Hierbij kun je denken aan problemen met hechting, dissociatieve stoornissen, angststoornissen, depressie, eetstoornissen, schizofrenie en persoonlijkheidsstoornissen. Ook kan er een Complexe Posttraumatische Stressstoornis (CPTSS) ontwikkeld worden. Dit is een vorm van een Posttraumatische Stressstoornis (PTSS), waarbij er naast de trauma gerelateerde klachten als vermijding en herbelevingen ook sprake zijn van andere symptomen als problemen met emotieregulatie, zelfbeeld of relaties.  

Verder blijkt uit deze onderzoeken dat er bij mensen waarbij sprake is van vroegkinderlijk trauma vaker fysieke en maatschappelijke problemen voorkomen. Voorbeelden hiervan zijn cardiovasculaire problemen, diabetes mellitus, longziekten, gynaecologische problemen en neurofysiologische problemen. Bij maatschappelijke problemen die spelen binnen deze doelgroep kun je denken aan een achterstand in opleiding en werk, verhoogd verzuim door ziekte, werkloosheid, sociaal isolement, dakloosheid, (kleine) criminaliteit en (huiselijk) geweld. 

Bij Psycholoog.nl behandelen we vroegkinderlijk trauma doorgaans niet. Dit komt doordat wij geen crisisdienst hebben en geen opnames kunnen doen. Dit soort trauma leidt vaak tot complexe problemen die beter kunnen worden opgelost door gespecialiseerde zorg. 

Gespecialiseerde zorg heeft vaak lange wachtrijen. Bij Psycholoog.nl is het mogelijk om overbruggingshulp te krijgen, zodat je toch met een psycholoog in gesprek kan. Dit is echter geen vervanging voor de volledige behandeling. Psycholoog.nl kan wel helpen bij bijvoorbeeld angstklachten en stress. Lees hier meer over onze werkwijze. Je kunt ook direct contact met ons opnemen of een gratis adviesgesprek inplannen. 

Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht   

Bronnen: 

  • Rensen, G. M., (2018). Over de multidisciplinaire integrale traumabehandeling bij vroeggetraumatiseerde volwassenen: een nieuw behandelperspectief. GGZ Vaktijdschrift.  
  • Speetjens, P., Thielen, F., ten Have, M., de Graaf, R., & Smit, F. (2016). Kindermishandeling: economische gevolgen op lange termijn. Tijdschrift voor Psychiatrie.  

Wil je meer weten? Lees meer over dit onderwerp in onze artikelen

De Kracht van Imaginaire Exposure en meer

(23-8-2024)

Er zijn veel verschillende benaderingen om trauma te behandelen. Of het nou EMDR of Imaginaire Exposure is. Lees in deze blog over verscheidene behandelmethoden… Lees verder

Narratieve therapie: het herschrijven van jouw verhaal

(4-7-2024)

Het herschrijven van je verhaal kan je helpen om een nieuw perspectief te zien. Lees hier wat narratieve therapie kan doen. Lees verder

Dissociatieve identiteitsstoornis

(12-6-2024)

DIS is een complexe psychische aandoening die ingewikkeld te diagnosticeren en behandelen is. Lees er in deze blog meer over! Lees verder

Waarom kan ik niet huilen?

(5-6-2024)

Niet kunnen huilen kan erg vervelend zijn, vooral als je het verdriet wel voelt. Lees in deze blog meer over waar dit vandaan kan komen. Lees verder