Wat is pica in het kort?
- Pica is een zeldzame eetstoornis.
- Mensen met pica eten dingen die je niet kunt eten. Ze eten bijvoorbeeld aarde, zeep, papier, touw, haar, kiezels, talkpoeder of verf.
- Het eten van oneetbare dingen duurt minstens één maand.
- Kinderen eten vaker dingen die je niet kunt eten, maar bij pica hoort het eten hiervan niet meer bij het ontwikkelingsniveau of de cultuur.
Wat is pica?
Pica is een zeldzame, maar ernstige eetstoornis. Mensen met pica eten gedurende minstens één maand oneetbare dingen. De meeste mensen met deze eetstoornis hebben echter niks tegen voedsel in het algemeen, en eten daarnaast ook normale dingen.
Bij pica is het zo dat het eten van oneetbare dingen niet bij de leeftijd of de cultuur past. Alle baby’s stoppen bijvoorbeeld dingen in hun mond die je niet kunt eten. Wanneer je ouder wordt past dit echter niet meer bij de normale ontwikkeling. Er kan pas gesproken worden van pica vanaf een leeftijd van 2 jaar.
In sommige culturen worden er soms spirituele en medicinale waarde toegekend aan bepaalde oneetbare stoffen. Zo zijn er twee Afrikaanse stammen waar ongeveer twee derde van de mensen dit doet. Ook dan valt het eten hiervan niet onder pica.
Wat er gegeten wordt varieert met de leeftijd. Kinderen eten vaker zand, kiezelsteentjes of uitwerpselen van dieren. Volwassenen eten meestal klei of grond, maar dit verschilt van persoon tot persoon. Zo kan de één het pleisterwerk van de muren eten en een ander koffiedik of sigarettenpeuken.
Pica ontstaat meestal tijdens de kindertijd, maar kan ook later nog ontwikkelen. Het komt even vaak voor onder mannen en vrouwen. Bij volwassenen hangt het vaker samen met andere stoornissen waarbij er problemen zijn in het sociale functioneren. Het gaat hierbij om een verstandelijke beperking of autisme. Een enkele keer doet het zich voor bij schizofrenie of tijdens de zwangerschap, wanneer er erg wordt gehunkerd naar bepaalde stoffen. Als het in combinatie met een andere stoornis voorkomt, moet deze eetstoornis zo ernstig zijn dat het om extra aandacht vraagt.
Pica kan het gevolg zijn van ondervoeding. Wie steentjes eet, heeft een vollere maag. Maar bij kinderen kan verwaarlozing en een gebrek aan toezicht door de ouders ook de oorzaak zijn.
Hoe vaak het voorkomt, is niet precies bekend. In ontwikkelingslanden komt het vaker voor dan in westerse landen. Mensen met pica houden hun afwijkend eetgedrag vaak verborgen. Daardoor komt het misschien vaker voor dan gedacht. Soms komt het pas aan het licht als er (ernstige) medische complicaties zijn.
Hoe wordt pica behandeld?
Omdat pica ernstige gezondheidsrisico’s met zich meebrengt is het belangrijk dat het behandeld wordt. Een psychologische behandeling kan helpen om de gewoonte te doorbreken. Soms moeten mensen opnieuw leren wat eetbaar en niet eetbaar is. Als er bij kinderen sprake is van verwaarlozing of mishandeling dient de behandeling zich uiteraard daarop te richten. Dit geldt ook voor pica als onderdeel van schizofrenie, hierbij kan dan medicatie ingezet worden.
Let op: behandeling van deze specifieke problematiek is niet mogelijk bij Psycholoog.nl. We adviseren je om hiervoor contact op te nemen met jouw huisarts.
Hoe zit het precies met stoornissen beschreven in de DSM-5?
Wanneer jij verzekerde zorg krijgt (zorg die valt onder de basisverzekering) is een van de voorwaarden dat er een stoornis wordt vastgesteld. Alleen dan kan de zorg vergoed worden vanuit de basisverzekering. Alle psychiatrische stoornissen zijn verzameld in de DSM-5. De DSM-5 is het handboek voor de classificatie van psychische stoornissen.
Een belangrijke kanttekening om bij de DSM-5 te maken is dat de stoornissen die hierin vermeld staan geen diagnoses zijn. De stoornis wordt beschreven aan de hand van een lijstje met symptomen. Voldoe je hieraan, dan 'heb' je deze stoornis. De stoornis of het label zegt alleen niets over hoe het komt dat je deze klachten ervaart. Het geeft geen verklaring.
Voldoe jij aan de kenmerken van een stoornis? Dan is die stoornis dus niet de reden dat je klachten hebt, maar slechts een beschrijving van jouw klachten. Wat dan het doel is van het gebruik van de DSM? Het helpt om klachten in duidelijk afgebakende categorieën te kunnen plaatsen. Zo weten we met elkaar iets beter waar we over spreken en hoe we klachten willen behandelen.
Wil jij meer lezen over de DSM-5 en hoe Psycholoog.nl hiermee omgaat? Klik dan hier.
