Iedereen is wel eens voor iets afgewezen en iedereen heeft wel eens de negatieve gevoelens die daarbij horen ervaren. Daarnaast past iedereen zich wel eens aan om de kans op afwijzing te verkleinen. Waarom zijn we toch zo bang voor afwijzing en willen we dat toch zo graag uit de weg gaan? Er zijn verschillende verklaringen vanuit de evolutie, neurologie en psychologie waarom een afwijzing zo pijnlijk is en waarom de angst voor afwijzing zo groot is.
Waarom willen we geaccepteerd worden?
De behoefte voor sociale acceptatie ligt in onze aard. Vroeger in het tijdperk van jagers en verzamelaars leefden we in kleine groepen. Het was belangrijk om goed met elkaar samen te werken in deze groepen aangezien het de kans op overleven vergrootten. Deze samenwerking was nodig omdat je in een groep je beter tegen de gevaren van de natuur kon beschermen. Onderzoek wijst uit dat de mensen die het meest sociaal waren de grootste kans hadden op overleven. Als je werd uitgesloten van de groep, had je nauwelijks kans op overleven. In de maatschappij van nu is het wel mogelijk om te overleven buiten een groep, maar een afwijzing kan nog steeds voelen als een bedreiging.
Daarnaast zijn mensen van nature sociale wezens, we hebben een aangeboren behoefte om gewaardeerd te worden en onder de mensen te zijn. Wanneer we afgewezen worden ervaren we ‘social pain’, ook wel psychologische pijn genoemd. In werkelijkheid is deze pijn te vergelijken met fysieke pijn, wanneer je bijvoorbeeld valt. Uit een onderzoek bleek, waar mensen ergens van uitgesloten werden, hetzelfde hersengebied actief werd als die van fysieke pijn.
In de tijd van nu zal een afwijzing niet meer een levensbedreiging tot gevolg hebben, maar het behoren tot een groep wordt nu gezien als iets strategisch. Het geeft mensen zekerheid. Wanneer iemand afgewezen wordt kunnen er verschillende negatieve emoties ervaren worden zoals verdriet, schaamte en somberheid. Ons psychologische systeem is ingesteld op het geaccepteerd worden en het controleren van onze emoties. Als dit buiten onze controle ligt kan dit leiden tot onzekerheid en dat kan zich uiten in een laag zelfbeeld.
Hoe ga ik om met de angst voor afwijzing?
Iedereen ervaart wel eens angst voor afwijzing en dat is normaal aangezien het in onze natuurlijke aard zit. Het kan op allerlei aspecten in je leven een rol spelen, bijvoorbeeld bij een sollicitatie of in relaties. Sommige mensen ervaren het in hogere mate, zij kunnen een laag zelfbeeld ervaren en de onzekerheid kan een obstakel vormen in het dagelijks leven. Je zal dan snel denken dat je niet goed genoeg bent of iets niet kan. Het kan ook zijn dat je bepaalde dingen dan vermijdt omdat je bang bent om afgewezen te worden. Om dit gevoel te verminderen hebben we een aantal tips op een rijtje gezet om beter met deze angst om te gaan:
- Leg je focus bij jezelf: Probeer je minder te focussen op je omgeving. Probeer daarnaast jezelf ook minder te vergelijken met de omgeving. Focus je op de dingen waar je zelf controle over hebt.
- Maak niet van tevoren aannames: Ga niet van tevoren invullen wat iemand van je zal denken, je hebt namelijk geen controle over wat anderen denken.
- Stel voor jezelf vast waar je bang voor bent: Vaak besef je dan dat waar je bang voor bent niet realistisch is of dat je er geen controle over hebt.
- Laat de angst voor afwijzing je niet tegenhouden: Veel dingen gaan niet de eerste keer goed.
- Maak kleine stapjes.
- Een afwijzing is vaak niet persoonlijk: Al voelt dat vaak wel zo, is dat zelden het geval. Er spelen altijd meerdere factoren mee.
Ben je vaak bang om afgewezen te worden? Zou je hier met iemand over willen praten? Lees hier wat Psycholoog.nl voor jou kan betekenen. Neem vrijblijvend contact op met ons aanmeldteam of plan een gratis adviesgesprek in.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
Bronnen:
Baumeister, R. F., & Leary, M. R. (1995). The need to belong: Desire for interpersonal attachments as a fundamental human motivation. Psychological Bulletin, 117(3), 497–529.
Leary, M. R., Haupt, A. L., Strausser, K. S., & Chokel, J. T. (1998). Calibrating the sociometer: The relationship between interpersonal appraisals and the state self-esteem. Journal Of Personality And Social Psychology, 74(5), 1290–1299.
Eisenberger, N. I., Lieberman, M. D., & Williams, K. D. (2003). Does Rejection Hurt? An fMRI Study of Social Exclusion. Science, 302(5643), 290–292.
MacDonald, G., & Leary, M. R. (2005). Why Does Social Exclusion Hurt? The Relationship Between Social and Physical Pain. Psychological Bulletin, 131(2), 202–223.
