Herken je dat wanneer je tijdens een gesprek net te lang wordt aangekeken en je bloednerveus wordt? Of een gesprekspartner je juist niet tot nauwelijks aankijkt en je het gevoel krijgt dat diegene niet geïnteresseerd is? De mate van oogcontact is erg belangrijk om een prettig gesprek te hebben en elkaar te leren kennen.
Wat is goed oogcontact en het effect ervan?
Door iemand aan te kijken proberen we te achterhalen wat iemand denkt en voelt. Het is belangrijk dat je tijdens een gesprek een paar seconden iemand aankijkt en vervolgens even wegkijkt. Ongeveer 60% van de tijd oogcontact maken is een goede richtlijn. Op het moment dat iemand je tijdens het gesprek langer dan drie seconden aankijkt, kan het al gauw een ongemakkelijk gevoel creëren. Dit kan er ook voor zorgen dat je het idee hebt dat iemand je persoonlijke ruimte binnendringt.
Een non-verbale reactie zegt meer over wat er wordt gedacht en gevoeld dan woorden die worden uitgesproken. Je kunt dus best een hoop aflezen uit de ogen van iemand. Uit onderzoek blijkt dat mensen zich meer begrepen en veiliger voelen wanneer je fijn wordt aangekeken. Door een goede mate van oogcontact kun je beter een conversatie gaande houden. Verder is het een must voor een vlotte babbel, waardoor je vervelende stiltes kunt voorkomen.
Waarom vermijden we soms oogcontact
Iemand kijkt je aan en je weet niet hoe snel je ergens anders heen moet kijken. Toch weet je ook dat oogcontact belangrijk is. Voor veel mensen is het eng om een ander aan te kijken. Het kan bedreigend overkomen, omdat je niet weet wat de ander over je denkt. Het kan zijn dat je hier ideeën over hebt die niet altijd waar zijn. Hierdoor kun je je angstig of verlegen voelen en kijk je daarom liever de andere kant op.
Vooral mensen die hoogsensitief zijn vermijden snel oogcontact, dit komt omdat ze veel met hun onderbewuste en intuïtie doen. Ze vermijden oogcontact om beter samen te werken met hun onderbewuste. Iemand aankijken zorgt er namelijk voor dat je bewust bij een gesprek bent en minder in contact bent met je onderbewuste. Dit kan voor sommige hoogsensitieve mensen als onwennig worden beschouwd.
Emotionele reactie
De gezichtsfeedbackhypothese van William James stelt dat onze eigen gezichtsbewegingen de emoties die we voelen beïnvloeden. Nadat je de emoties van de andere persoon hebt herkend, boots je de emoties van de andere persoon na door ze te reflecteren. Wanneer iemand naar je lacht, lach je vaak terug. Of wanneer iemand fronst, ga je automatisch ook fronsen. Door iemand aan te kijken ga je dus de gezichtsuitdrukking nabootsen van de ander en dat roept een emotionele reactie op.
Met dit in gedachten is het interessant om ons af te vragen of we elkaars pijn kunnen voelen, of dat het herkennen van andermans verdriet ons eigen verdriet ook raakt. Hier heeft Marina Abramović onderzoek naar gedaan. De bezoekers van Museum of Modern Art in New York gingen één voor één tegenover haar zitten en konden zo lang blijven zitten als ze wilden. Ze mochten naar haar kijken, maar niet praten of haar aanraken. Ze merkte dat de mensen die tegenover haar zaten extreem emotioneel werden. Iedereen was in tranen en zij ook. Abramović kon de diepe emotionele pijn zien en voelen van degenen die tegenover haar zaten. Het maken van oogcontact kan dus vele emotionele reacties en gevoelens opwekken.
Harmonie door oogcontact
Oogcontact is een krachtig middel waarbij je niet alleen jezelf, maar ook de ander beter leert kennen. Bovendien kan het een (tijdelijke) verandering in het bewustzijn van mensen veroorzaken. Uit onderzoek blijkt dat door het maken van oogcontact onze hersengolven gaan synchroniseren met die van de ander. In feite is de hersenactiviteit wanneer vreemden naar elkaar kijken net zo gesynchroniseerd als bij baby's en hun ouders. Het effect van deze synchronisatie geeft een gevoel van harmonie.
