Iedereen is liever blij dan boos, want boosheid gaat meestal samen met negatieve ervaringen. Vaak zien we boosheid ook als iets dat we eigenlijk niet moeten voelen. Alsof het een teken zou zijn van weinig zelfcontrole of onvolwassenheid. Dan maar je boosheid onder het tapijt vegen, toch? Niet doen. Boosheid is namelijk een heel functionele emotie.
Wat is boosheid?
Boosheid is een intense emotie waar je vast wel eens mee te maken hebt. Het is vaak een reactie op onrecht, onmacht en toont aan dat er niet aan een behoefte is voldaan. Boosheid kan een aanleiding geven tot actie en verandering. Daarnaast gaat het gepaard met emotionele spanning. Als je boos wordt, stijgt je bloeddruk en gaat je hart sneller kloppen. Dit is een natuurlijke reactie van het lichaam. Het kan het ook een destructieve emotie zijn, die zorgt voor verbittering, verharding en aanhoudende woede. Dit wordt echter niet zozeer bepaald door de emotie zelf, maar meer door het gedrag dat volgt op de emotie.
Wat bepaalt hoe je met boosheid omgaat?
Jouw temperament en jeugdervaringen hebben invloed op hoe je met boosheid omgaat. Temperament kan bepalen of je sneller geneigd bent je emotie te uiten of juist binnen te houden. Dit kan versterkt of verzwakt worden door jouw opvoeding. Als je bijvoorbeeld als kind snel emoties uitte, maar dit door je ouders steeds werd afgestraft, kun je als volwassene geleerd hebben je gevoelens juist maar beter binnen te houden. Of als je te weinig werd begrensd of gecorrigeerd als kind, kan dat ertoe leiden dat je jouw boosheid als volwassene zelf ook niet goed kan begrenzen.
Boos zijn is goed voor je
Boosheid voelen en tonen lijkt essentieel te zijn voor je geestelijke gezondheid. Uit onderzoek blijkt dat mensen die niet laten zien dat ze boos worden, vaak kampen met angsten en depressies. Het gevoel blijft zitten en gaat ‘aan je vreten’. Als je jouw boosheid onderdrukt, omdat je misschien bang bent wat anderen denken, is het moeilijk om iets aan een ongelukkige situatie te veranderen. Hier zijn andere voordelen:
- Je geeft je grens aan: Vaak word je boos omdat iemand iets zegt of doet wat jou pijn doet. Door boos te worden laat je zien dat dat ook jij een grens hebt en geef je aan dat je iets niet leuk vindt. Hierdoor weet de ander ook wat ze niet meer moeten doen of zeggen.
- Je deelt de zorgen die je hebt: Veel mensen hebben de behoefte om hun zorgen te delen. Hierdoor kun je elkaar beter begrijpen en beter met elkaar over de situatie praten. Naarmate je dieper op je zelf gaat reflecteren, zul je ontdekken dat de boosheid die vrijkomt soms verband heeft met de angst om iets te verliezen; je positie, je vriendschap of een kostbaar bezit. Wanneer je dit durft te beseffen, dan hoef je je energie niet op andere mensen te richten of te projecteren.
- Je bent gemotiveerd om iets in beweging te zetten: Boosheid kan je helpen een moeilijke taak te voltooien. Je mobiliseert een grote kracht in jezelf. Je kunt het ook actief gebruiken om lang uitgesteld werk af te ronden. Als je het vuur door je lichaam voelt gaan, ben je gemotiveerd om actie te ondernemen.
Hoe ga ik goed om met boosheid?
Laat het gevoel toe
Emoties komen soms nu eenmaal op, of we het nu willen of niet. Ze vertellen ons iets over een onderliggende behoefte die we hebben. Het is daarom belangrijk om dit eerst gewoon even te kunnen voelen. “Hé, dit maakt mij boos; blijkbaar vind ik dit belangrijk.” Emoties werken ook zo dat ze niet verdwijnen wanneer je er geen aandacht aan besteedt. Laat het gevoel er dus eerst even zijn, voordat je het gaat analyseren of probeert te verminderen.
Breng jezelf tot rust
Hoe moeilijk het ook klinkt, probeer dan eerst tot rust te komen. Begin door van een afstand naar je woede te kijken. Denk goed na over de beste stappen om een goed resultaat te krijgen. Ga bijvoorbeeld even na: denkt diegene er echt zo over, wat bedoelt diegene er nou echt mee? Er ontstaat vaak een ruzie doordat woorden of gedragingen verkeerd worden geïnterpreteerd. Vraag jezelf af waarom dit je zo raakt en of dat te maken heeft met een groter pijnpunt bij jezelf.
Communiceer over je gevoel
Boosheid uiten is niet altijd gemakkelijk. Het hangt er ook erg van af hoe jouw temperament is en hoe je normaal gesproken boosheid uit. Ben je van jezelf al vrij explosief, dan is het goed om vooral eerst wat rustiger te worden, erover na te denken en vervolgens aan de ander uit te leggen waarom je boos werd. Ben je juist heel rustig van jezelf en uit je boosheid bijna niet, dan kan het heel gezond zijn om soms juist eens uit je slof te schieten. Je helpt jezelf dan om de boosheid echt goed te voelen en het niet direct kleiner te maken en weg te stoppen.
Hoe dan ook is het goed om uiteindelijk te kunnen communiceren over de betekenis van jouw boosheid. Welke behoefte zit er eigenlijk onder dat gevoel? Voorbeeld: boos worden omdat je partner weer de vaatwasser niet heeft uitgepakt gaat niet zozeer om die actie op zich, maar over jouw behoefte dat hij of zij actief bijdraagt aan jullie gezamenlijke huishouden. Je boosheid dient om aan de ander aan te geven hoe belangrijk dit voor je is, maar het gesprek over de behoefte is uiteindelijk essentieel voor groei en verandering.
Daarbij is het niet functioneel om de ander te beschuldigen en aan te vallen. Probeer vanuit je eigen gevoel te praten: “het frustreert mij als...” in plaats van: “jij doet nooit...”. Zo ontstaat er een gesprek en dwing je de ander niet in de verdediging.
Wil je graag hulp bij boosheid? Plan een gratis adviesgesprek of neem direct contact met ons op en ons aanmeldteam bespreekt met jou de mogelijkheden.
Meer blogs lezen? Ga dan terug naar het overzicht.
