Steek jij meteen je hand op wanneer er iets moet worden geregeld? Krijg je het Spaans benauwd als je eens iets uit handen moet geven? Doe je het liefst alles zelf en krijg je al stress bij het idee dat je moet samenwerken met anderen? Grote kans dat je dan best wel een controlfreak bent.
Het woord ‘controlfreak’ zegt het eigenlijk al. Je probeert de wereld om je heen te beheersen en te controleren. De dingen moeten gaan op jouw manier, anders bezorgd het jou veel stress. Je wilt de touwtjes ten aller tijde in de hand houden en je kan moeilijk loslaten. Je hebt een grote controledrang.
Hoe ontstaat controledrang?
Controledrang ontstaat vaak door een angst om dingen los te laten. Je wilt zo graag controle houden en niets aan het toeval over laten. Dit klinkt misschien tegenstrijdig, omdat angst vaak verdwijnt als je loslaat. Vaak zit er veel onzekerheid achter controledrang. Je vindt jezelf bijvoorbeeld nooit goed genoeg en denkt ook dat anderen je niet goed genoeg vinden. Dit leidt vaak tot perfectionisme.
Bovendien kan controledrang worden getriggerd als je twijfels hebt over hoe goed anderen de taak kunnen uitvoeren. Als je denkt dat jij een taak het beste kunt uitvoeren dan zal je hier veel controle op uitoefenen en stress ervaren als dit niet lukt.
Hoe herken je controledrang?
Er zijn bepaalde kenmerken die passen bij iemand met controledrang. De volgende kenmerken komen over het algemeen veel voor:
- Piekeren: iemand met controledrang piekert veel. Alle scenario's worden zorgvuldig uitgedacht. Ook denkt diegene na over hoe bepaalde situaties voorkomen kunnen worden.
- Relaties onderhouden: het is voor iemand met controledrang lastig om relaties te onderhouden. In een relatie is het belangrijk om compromissen te sluiten, en soms te accepteren dat jou manier niet de beste manier is. Dit kan lastig zijn voor een control freak.
- Jij weet het beter: of tenminste, daar ben je van overtuigd. Dit kan zorgen voor veel stress. Het kan ook negatieve gevoelens oproepen bij de andere partij. Wellicht hebben zij het gevoel dat ze nooit iets goed kunnen doen bij jou.
Controle als coping?
Je kunt controledrang ontwikkelen als een coping mechanisme. Het helpt je te overleven en grip te krijgen op de dingen die er gebeuren in je leven. Maar hoe gaat dit precies?
Stel je hebt iets naars meegemaakt. Je wil voorkomen dat dit nog een keer gebeurd. Door zoveel mogelijk aspecten te controleren, is de kans minder groot dat je weer in een negatieve situatie terecht komt. Voor een tijdje kun je dit ook best goed volhouden. Je hebt het gevoel dat je controle hebt over de situatie. Maar na een tijdje, of soms pas jaren later, merk je dat je het steeds lastiger vindt om deze touwtjes zo strak te houden. Omdat je de touwtjes zo strak hebt getrokken, is er ook weinig ruimte voor bijvoorbeeld gevoelens die je hebt onderdrukt. Het idee van het uiten van deze gevoelens kan zorgen voor spanning en angst. Je kunt je waarschijnlijk wel voorstellen dat dit enorm uitputtend is en veel stress met zich meebrengt.
Vaak heerst er een angst om los te laten. Want wat gebeurt er als je die touwtjes loslaat die je al zolang staande houden en het gevoel geven dat je grip en controle hebt? Vaak brengt het je zoveel meer, het biedt ruimte en een mogelijkheid om meer te genieten. Het kan erg lastig zijn om dit proces alleen te doorlopen. Het is om die reden soms fijn om dit samen met een therapeut te doen op een tempo dat voor jou fijn is. Heb je behoefte aan een gesprek met een psycholoog? Dit kan door een adviesgesprek in te plannen met ons aanmeldteam, of door direct contact op te nemen.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
