“Zwemmen in de zee is gevaarlijk want dan wordt je gebeten door een haai” of ”Ik durf niet te vliegen want dan krijg ik een ongeluk” zijn gedachten die een cliënt zou kunnen hebben. Mensen kunnen vaak sterke gedachten hebben die situaties overschatten. Met cognitieve gedragstherapie probeer je deze gedachtegangen te doorbreken. Met de techniek cumulatieve kansberekening probeert een therapeut je bijvoorbeeld te laten in zien dat de kans op deze nare situaties vaak klein is.
Cognitieve gedragstherapie
Cognitieve gedragstherapie is een vorm van therapie die je leert anders tegen problematische situaties aan te kijken, deze te veranderen en er anders mee om te gaan. Cognitieve gedragstherapie gaat ervan uit dat iemands problemen in stand gehouden worden daar iemands gedachten en gedrag. Door het bespreken en onderzoeken van deze gedachtegangen en gedrag krijg je een beter beeld van je eigen patronen. Vervolgens is het de bedoeling om door middel van verschillende therapeutische technieken deze gedachtepatronen te doorbreken en er mee om te kunnen gaan.
Cumulatieve kansberekening
Een van deze technieken is cumulatieve kansberekening. Mensen zijn slecht in kansen in te schatten. Zo wordt bijvoorbeeld de kans op een vliegtuigongeluk overschat en de kans op een ongeluk met de fiets onderschat. Dit kan komen omdat vliegtuigongelukken altijd uitgebreid in het nieuws komen en omdat je op een fiets zelf de controle hebt over de situatie. Vliegen is echter per kilometer veruit de veiligste wijze van vervoer, terwijl als fietser of wandelaar een kans op een ongelijk veel hoger is.
Cliënten vrezen vaak een bepaalde gebeurtenis. Met cumulatieve kansberekening ga je samen met de therapeut letterlijk de kans berekenen dat deze situatie plaats zal vinden. De gedachte hierachter is dat cliënten vaak niet goed na hebben gedacht over de stappen waar allemaal aan voldaan moet worden wil de gevreesde gebeurtenis daadwerkelijk plaatsvinden. Bij deze techniek wordt het scenario stap voor stap opgebouwd, zodat het inzicht van de cliënt hierin vergroot wordt. Het doel hiervan van deze techniek is het verlagen van de geloofwaardigheid van de kans op de negatieve verwachting en het vergroten van het inzicht dat er heel wat stappen moeten worden doorstaan wil de gevreesde gebeurtenis echt plaatsvinden.
Hoe werkt dit in de praktijk?
De therapeut zal zelf een formulier over kansberekening mee nemen en dit uitleggen aan de cliënt. De therapeut zal ook uitleggen dat er aan veel verschillende voorwaarden moet worden voldaan als de gevreesde gebeurtenis echt plaats zou vinden.
- De cliënt zal aangeven hoe groot de kans is dat de negatieve verwachting plaats zal vinden (0-100%).
- Je schrijft met elkaar alle stappen op die noodzakelijk zijn voor het optreden van de gevreesde situatie.
- De cliënt zal per stap weer de kans schatten dat die daadwerkelijk zal gaan plaatsvinden.
- Het is van belang dat de therapeut duidelijk uitlegt dat als een stap niet gebeurt, de gevreesde situatie niet zal plaatsvinden.
- Bereken de cumulatieve kans. Je vermenigvuldigt alle kansen van de verschillende stappen met elkaar en de uitkomst daarvan doe je keer 100.
- Bespreek de uitslag na. Laat de cliënt zelf de twee kansen met elkaar vergelijken en op basis daarvan een conclusie trekken. Bespreek ook of de originele negatieve verwachting daadwerkelijk een beetje veranderd is.
Deze opdracht is bedoeld om cliënten een objectiever beeld te laten schetsen over een situatie. Merk jij dat je snel situaties overschat en hierdoor meer angst, depressieve gevoelens of een negatiever zelfbeeld ervaart? Bij Psycholoog.nl kunnen we je helpen door middel van cognitieve gedragstherapie, of een andere therapie. We luisteren naar jouw verhaal en behoeftes. Bekijk hier wat Psycholoog.nl voor jou kan betekenen. Neem vrijblijvend contact op met ons aanmeldteam of plan een gratis adviesgesprek in.
Van Der Gaag, M., Valmaggia, L., Van Meer, R., & Slooff, C. J. (2005). Gedachten uitpluizen: handboek theorie. Gedachten Uitpluizen.
