Velen mensen staan er 's ochtends mee op en gaan er 's avonds mee slapen: een scherm. Of dit nou een telefoonscherm, computerscherm of televisiebeeld is. De hele dag lang worden we hieraan blootgesteld. Maar wat heeft dit eigenlijk voor een effect op ons? Technostress (TS) is een opkomend fenomeen dat slaat op het wereldwijde gebruik van informatie- en communicatietechnologieën in onze moderne samenleving.
Technostress
Maar wat houdt dit fenomeen precies in? Technostress is ontstaan doordat steeds meer werknemers overal en altijd bereikbaar zijn door de huidige technologische ontwikkelingen. Het werk houdt dan niet op na de 'reguliere werkuren', maar blijft in privéomstandigheden ook doorgaan. Oorzaken van technostress zijn onder andere:
- Werknemers ontvangen door de moderne technologie een overload aan informatie. Dit is lastig onder te verdelen is in nuttige en niet nuttige informatie.
- Constante bereikbaarheid. Dit schets bepaalde verwachtingen van andere werknemers of vanuit een baas. Als werknemer wil je hieraan voldoen, terwijl dat wel voor meer werkdruk zorgt.
- Smartphone verslaving. Heel veel mensen zijn verslaafd aan hun mobiele telefoon en checken deze, vaak onbewust, de hele dag door om te kijken of er nieuwe berichten/mails binnen zijn gekomen.
- Afleiding. Als er berichten binnen komen, zie je hier meldingen van voorbij komen. Dit onderbreekt het werk en zorgt ervoor dat je als werknemer minder rustmomenten hebt.
- Snelheid van technologie. Berichten en mails komen in een mum van tijd aan. Hierdoor vindt er meer contact plaats gedurende de dag. Door deze snelheid voel je als werknemer de druk om ook tijdig op alle berichten te reageren.
Technostress kan leiden tot flinke werkdruk. Uit onderzoek blijkt dat technostress zowel het professionele als het privéleven beïnvloedt. Het kan leiden tot een vermindering van de arbeids- en levenstevredenheid en van de productiviteit. Daarnaast kan technostress verschillende psychische aandoeningen teweeg brengen. Denk hierbij aan stress, angst, stemmingsproblemen, concentratieproblemen en burn-out-klachten (zoals chronische vermoeidheid en lusteloosheid).
Het is belangrijk dat situaties die een hoog risico vormen voor technostress zullen worden herkend. Een groep die bijvoorbeeld een risico vormt hiervoor zijn jonge, thuiswerkende ondernemers. Zij worden constant aan schermen blootgesteld. Zelfs meetings die normaliter fysiek plaats vinden, vinden bij hen online plaats. Ook is het zo dat zij het werk niet op een externe plek laten liggen zodra ze 's avonds naar huis gaan, maar het bevindt zich altijd om hen heen in het huis.
Tips
Hoe kan je zelf technostress voorkomen, of hoe ga je ermee om wanneer er sprake is van een hoge werkdruk door technostress?
- Veel smartphones hebben de functie dat je de schermtijd zelf kan instellen. Je krijgt dan een melding zodra je over de ingestelde tijd heen gaat. Dit kan ervoor zorgen dat je meer inzicht krijgt in je eigen schermgebruik.
- Schakel notificaties uit. Zo krijg je geen pop-up meldingen op je beeldscherm van berichtjes of binnenkomende mails. Dit voorkomt dat je afgeleid raakt gedurende de dag.
- Zorg ervoor dat je de dag begint en eindigt zonder scherm. Zodra je direct na het wakker worden gelijk je telefoon erbij pakt, sta je gelijk ‘aan’. Zo begin je de dag gehaast. Dat gevoel neem je de rest van de dag mee. Met als gevolg dat je je de hele dag gejaagd voelt. Dat maakt het lastiger om gedurende de dag rustmomenten te vinden.
Daarnaast kan je als werkgever ook een steentje bijdrage zodat jouw werknemers minder last hebben van een te hoge werkdruk:
- Organiseer een ICT-training. Hierin wordt dan aan werknemers uitgelegd hoe ze verantwoord met technologie om kunnen gaan en hoe ze hier zelf stappen in kunnen zetten om bijvoorbeeld schermtijd te verminderen.
- Biedt een mogelijkheid voor een luisterend oor aan. Zodra werknemers kampen met mentale problemen naar aanleiding van technostress, kan het hen erg helpen om hierover in gesprek te gaan met een professional. Als werkgever kan je dit aan jouw werknemers aanbieden. Zo voorkom je psychisch verzuim.
Bij psycholoog.nl bieden wij online psychische hulp aan jouw werknemers door middel van videobel gesprekken. Dit biedt flexibiliteit en bespaart reistijd. Er is bij ons altijd ruimte voor maatwerk. We kijken welke aanpak het beste aansluit. Hierbij baseren we ons op evidence-based methoden, zoals cognitieve gedragstherapie. We zorgen ervoor dat jouw werknemer al binnen een week kennismaakt met een deskundige psycholoog. Onze psychologen helpen jouw werknemer om in 5-15 sessies meer inzicht te krijgen en weerbaarder te worden. Plan vrijblijvend een gratis adviesgesprek in of neem contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
Bronnen:
La Torre, G., Esposito, A., Sciarra, I. et al. Definition, symptoms and risk of techno-stress: a systematic review. Int Arch Occup Environ Health 92, 13–35 (2019). https://doi.org/10.1007/s00420-018-1352-1.
