Misschien hoor je het wel steeds meer om je heen: vrienden of familie die vaarwel zeggen tegen het drinken van alcohol. Er zijn steeds meer alcohol-alternatieven beschikbaar, zoals 0.0 biertjes of alcoholvrije cocktails. Waar komt deze verschuiving vandaan? Wat zijn de algemene reacties hierop? En welke psychologische voordelen kan je ervaren wanneer je alcohol verband uit je leven?
Redenen om te stoppen
Steeds meer mensen kiezen ervoor om te stoppen met het drinken van alcohol, en deze trend is de afgelopen jaren aanzienlijk toegenomen. Er zijn verschillende redenen waarom deze verschuiving plaatsvindt, variërend van gezondheidsbewustzijn tot de invloed van de media. Hieronder benoemen wij enkele belangrijke factoren die bijdragen aan deze groeiende beweging.
Een van de belangrijkste redenen waarom mensen stoppen met drinken is een hoger bewustzijn van de negatieve gezondheidseffecten van alcohol. Mensen lijken steeds meer gemotiveerd te zijn om een gezondere levensstijl te leiden en alcohol uit hun dieet te schrappen. Daarnaast is er ook steeds meer aandacht voor de impact die alcohol heeft op de mentale gezondheid. Alcoholgebruik kan leiden tot hangxiety, wat inhoudt dat je naast de reguliere katersymptomen (misselijkheid en hoofdpijn) ook gevoelens van angst en paniek kan ervaren. Door te stoppen met drinken, merken veel mensen een verbetering in hun emotionele welzijn en fysieke gezondheid.
De media spelen ook een rol in deze trend. Documentaires, boeken, en artikelen over de negatieve effecten van alcohol en de voordelen van een alcoholvrije levensstijl hebben een breed publiek bereikt. Deze informatie heeft bijgedragen aan een veranderende houding ten opzichte van alcoholgebruik.
Effect op de mentale gezondheid
- Meer helderheid en een beter geheugen: één van de meest directe psychologische voordelen van stoppen met drinken is een verbeterde mentale helderheid. Alcohol beïnvloedt de hersenen en kan leiden tot wazig denken en geheugenproblemen. Wanneer je stopt met drinken, merk je vaak een toename in concentratie en cognitieve scherpte. Taken die voorheen moeilijk leken, worden eenvoudiger en je kunt beter plannen en organiseren.
- Verbeterde emotionele stabiliteit: alcoholgebruik kan schommelingen in stemming veroorzaken. Zonder de invloed van alcohol is het gemakkelijker om een positief humeur te behouden en beter om te gaan met stressvolle situaties.
- Betere slaapkwaliteit: Alcohol verstoort de diepe slaapfasen en kan daardoor leiden tot een onrustige nacht. Het stoppen met drinken kan je slaapcyclus herstellen, waardoor je diepere en meer herstellende slaap ervaart. Dit heeft weer positieve effecten op je energieniveau, stemming en algehele gezondheid gedurende de dag.
- Vermindering van angst en depressie: mensen ervaren een behoorlijke vermindering van angst en depressie na het stoppen met alcohol drinken. Alcohol kan op het eerste oog functioneren als een manier om juist met deze gevoelens om te gaan, maar op de lange termijn verergert het vaak de symptomen doordat het vluchtgedrag is. Door te stoppen met drinken, kan je geest herstellen en je beter aanpassen aan stressvolle situaties zonder terug te vallen op alcohol.
Sociale consequenties
Alcoholconsumptie beperken is dus op gebied van fysieke en mentale gezondheid een juiste keuze. Toch blijft het gebruik van alcohol iets wat diepgeworteld zit in vele culturen. Een hoop sociale gelegenheden draaien nog steeds rondom het drinken van alcohol. Denk hierbij aan een drankje doen op het terras, een verjaardagsfeestje of een avondje stappen. Dit kan het verminderen of stoppen van alcohol drinken uitdagend maken, omdat je het gevoel kan hebben dat je niet alleen een drankje afwijst, maar ook de sociale gelegenheid die hieraan gekoppeld is. Ook de reacties van mensen uit de omgeving kunnen niet altijd even ondersteunend zijn: ''Ach doe toch even gezellig mee" of "Doe toch niet zo saai".
Een veelvoorkomende aanpak hiervoor is het vervangen van de alcoholische dranken door niet-alcoholische alternatieven. Dit veroorzaakt weinig verandering in de sociale gelegenheid zelf; mensen blijven deelnemen aan dezelfde sociale activiteiten, maar kiezen simpelweg voor een andere drank. Over het algemeen wordt dit goed geaccepteerd door de sociale omgeving, omdat de activiteit van samen een drankje drinken niet veranderd.
Als je het lastig vind om de stap te zetten naar het verminderen van alcoholgebruik, kan het helpen om hier met iemand over in gesprek te gaan. Bij Psycholoog.nl kan je met één van onze psychologen in gesprek gaan om deze gedachte ook daadwerkelijk om te zetten in gedrag. Lees hier meer over onze werkwijze. Als je in gesprek wil met een van onze psychologen, kun je contact opnemen met ons aanmeldteam of een gratis adviesgesprek inplannen.
Let op! Wij kunnen niet de juiste zorg bieden bij verslavingen, daarvoor adviseren we om op zoek te gaan naar specialistische hulp.
Bronnen:
Feiten en cijfers over gebruik van alcohol - Trimbos-instituut
Bartram, A. J. (2018). Negotiating the social consequences of stopping or reducing alcohol consumption (Doctoral dissertation).
Bartram, A., Eliott, J., Hanson-Easey, S., & Crabb, S. (2017). How have people who have stopped or reduced their alcohol consumption incorporated this into their social rituals?. Psychology & health, 32(6), 728-744.
Mental Effects of Alcohol: Effects of Alcohol on the Brain (americanaddictioncenters.org)
