Een goede nachtrust doet wonderen. Toch zijn er een groot aantal mensen in Nederland die lijden aan (chronische) slapeloosheid. Hier zijn verschillende oorzaken voor. In deze blog wordt de link tussen slapeloosheid en emoties beschreven.
Wat is chronische slapeloosheid?
Mensen die chronisch vermoeid zijn kunnen moeilijk in slaap komen en kunnen geen enkele nacht ongestoord doorslapen. Ze zijn overdag erg moe, omdat ze ‘s nachts wakker liggen. Vaak weten deze mensen niet meer wat ze moeten doen en zijn ze ten einde raad. Het inhalen van slaap lukt echter ook niet.
In Nederland zijn er veel mensen die kampen met slaapproblemen. Een op de drie Nederlanders heeft slaapproblemen. Bij een op de tien mensen kun je spreken van een chronisch slaapprobleem. Slaapproblemen kennen veel oorzaken, zoals sociale omstandigheden, alcoholgebruik of piekeren. Ook slechte jeugdervaringen kunnen een oorzaak zijn voor slapeloosheid. Als je vanaf jonge leeftijd hebt geleerd om alert te zijn in een onveilige omgeving heeft dit ook invloed op je slaap.
Slapeloosheid kent ook een genetisch aspect. Deze genen bevinden zich vooral in de gebieden in het brein waar emotie zit. Dit past goed bij de bevindingen uit een recent onderzoek van Eus van Someren over de oorzaken van slapeloosheid.
Slapeloosheid in het brein
Het onderzoek van Eus van Someren bestaat uit het onderzoeken van de hersenactiviteit van mensen die goed slapen, in vergelijking met mensen die last hebben van slapeloosheid. Hij vond dat mensen die lijden aan slapeloosheid na een slapeloze nacht zich wel moe voelden, maar niet in slaap vielen. Ze waren juist erg alert. De hersenactiviteit leek op een brein dat er rekening mee houdt dat er gevaar dreigt. Er werd echter geen verschil gevonden in het slaapsysteem van mensen die wel goed sliepen en niet goed sliepen. Wel werd er verschil gevonden in het hersengebied dat emoties reguleert. Van Someren linkt slapeloosheid dus aan angst en depressie. In plaats van dat slapeloosheid een symptoom is, kan het ervoor zorgen dat je zo uitgeput wordt dat er bijvoorbeeld een angststoornis of depressie ontstaat.
Hoe komt het dat mensen met slapeloosheid sneller depressief of angstig zijn?
De oorzaak zit vooral in de REM-slaap volgens van Someren. Dit is het gedeelte van de slaap waarin je droomt. Je hersenenactiviteit is hoog en je spieren zijn volledig ontspannen. In deze tijd verwerken we wat we die dag hebben meegemaakt. Mensen die slecht slapen schieten voortdurend even uit deze REM-slaap, waardoor de hersenen niet de kans krijgen om de emoties van de vorige dag te verwerken. Soms worden deze emoties zelfs versterkt.
In het brein wordt gedurende de hele nacht noradrenaline aangemaakt, behalve in de REM-slaap. Tijdens deze fase worden feiten ontkoppeld van emoties, zoals angst en paniek. Slechte slapers schieten dus vaak uit de REM-slaap, waardoor deze mensen niet de kans krijgen om emoties op een goede manier te verwerken en soms kunnen ze zelfs negatiever worden. Slapeloosheid kan dus worden omschreven als een stoornis in het emotioneel geheugen.
Cognitieve gedragstherapie is een manier om slapeloosheid te verhelpen. Tijdens deze therapie leer je om op een andere manier om te gaan met negatieve gedachtes rondom slaap. Daarnaast wordt er ook gefocust op bepaalde gedragingen en gevoelens of aan factoren in de omgeving. Onze psycholoog is gespecialiseerd in cognitieve gedragstherapie. Heb je behoefte aan een gesprek met een psycholoog? Plan een gratis adviesgesprek in of neem direct contact op met ons aanmeld- en adviesteam om de mogelijkheden te bespreken.
Meer blogs lezen? Klik dan hier.
Bronnen:
Hardeman, E. (2023, 9 augustus). “Slapeloosheid is de eerste voorspeller voor depressie” - GZ-psychologie. GZ-psychologie. https://www.gzpsychologie.nl/magazine-artikelen/slapeloosheid-is-de-eerste-voorspeller-voor-depressie/
