Wanneer we in een nieuwe situatie belanden vinden we het allemaal wel eens spannend om te praten. Wanneer dit langer aanhoudt, kan er gesproken worden over selectief mutisme. Dit komt het meest bij kinderen voor, maar het kan ook bij volwassenen voorkomen. Lees in deze blog meer over selectief mutisme en hoe het behandeld kan worden.
Wat is selectief mutisme?
Selectief mutisme komt vooral bij kinderen voor, maar een enkele keer komt het ook bij volwassenen voor. Ongeveer 1 op de 7 kinderen heeft selectief mutisme. We spreken van selectief mutisme als een kind ervoor kiest om niet te spreken in bepaalde sociale situaties, en in andere situaties wel. Dit kan bijvoorbeeld tegen ouders zijn of mensen die voor het kind bekend zijn. Een kanttekening hierbij is dat de meeste kinderen het in nieuwe situaties spannend of eng vinden om te spreken. Verlegen kinderen hebben hier wellicht nog iets meer last van. Wanneer dit na twee maanden niet is afgenomen, spreken we van selectief mutisme.
Hoe herken ik selectief mutisme?
Er zijn een aantal kenmerken waar selectief mutisme aan herkend kan worden:
- Het feit dat het kind niet praat komt niet door een gebrek aan taalkennis
- Er zijn belemmeringen in de ontwikkelingen op school, werk en op sociaal gebied
- Het houdt ten minste twee maanden aan
- Er wordt consequent niet gesproken in bepaalde sociale situaties en in ander situaties wel
Wat zijn oorzaken van selectief mutisme?
Het kan soms voorkomen dat een kind na het ondergaan van trauma niet meer wil praten. Dit wordt reactief mutisme genoemd. Ook kan het soms voorkomen dat een kind erg koppig is en niet wil praten. Dit kunnen oorzaken lijken voor selectief mutisme, maar dat is niet het geval.
Tegenwoordig wordt de oorzaak van selectief mutisme gezocht in een sociale angst, in combinatie met terughouden gedrag in sociale situaties. Het kind kan bang zijn om fouten te maken of niet begrepen te worden. Dit laatste komt vaak voor wanneer een kind tweetalig wordt opgevoed.
Er zijn een aantal risicofactoren die gelinkt zijn aan selectief mutisme. Het geremde temperament van een kind is een voorspeller van angstsymptomen die een kind later kan ontwikkelen. Wanneer een van de ouders van het kind een angststoornis heeft, is de kans groter dat het kind selectief mutisme ontwikkeld. Ook wanneer het kind uit een migratiegezin komt, is de kans groter dat het kind selectief mutisme laat zien.
Wat kan ik doen als mijn kind selectief mutisme heeft?
Wanneer ouders horen dat hun kind selectief mutisme heeft, kan dit een bevestiging zijn van wat ze al wisten, maar ook een verrassing zijn. Het kan ook zijn dat er aanvankelijk gedacht werd een andere stoornis, zoals bijvoorbeeld autismespectrumstoornis. Kinderen met deze stoornis vinden sociaal contact moeilijk. Het is daarom belangrijk om eerst uitvoerig diagnostisch onderzoek te doen. Het kan namelijk ook zo zijn dat het kind een spraak- of taalstoornis heeft of een gehoorprobleem.
Wanneer er uitvoerig onderzoek is gedaan, en er is vastgesteld dat het om selectief mutisme gaat, zijn er een aantal behandelmogelijkheden. Allereerst gaat een behandelaar in gesprek met ouders om een duidelijk beeld te krijgen van de situatie.
Een veel gebruikte behandeling bij selectief mutisme is Cognitieve Gedragstherapie. Tijdens deze behandeling gaat de behandelaar met het kind in gesprek over zijn of haar sociale angsten. Soms wordt hier ook Exposure bij gebruikt. Het kind leert zo stapsgewijs meer te praten in de klas. Uit onderzoeken blijkt dat deze behandeling effectief is.
Selectief mutisme komt dus vooral voor bij kinderen, maar het is ook mogelijk dat volwassenen last hebben van selectief mutisme naar aanleiding van sociale angst. Wanneer je last hebt van angstige gevoelens, of een kind hebt met selectief mutisme en je wil hier graag over praten met een psycholoog, kun je een vrijblijvend adviesgesprek bij ons inplannen. Je kunt ook direct contact met ons opnemen. Tijdens dit gesprek brengen we jouw klachten in kaart.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht
