Afwijzing gebeurt op alle gebieden van je leven. Sommige vormen van afwijzing doen ook meer pijn dan andere. Hoewel afwijzing iedereen overkomt, merk je misschien dat je hier gevoeliger voor bent dan anderen. Dit kan Rejection Sensitive Dysphoria (RSD) zijn. Veel mensen ervaren symptomen van afwijzingsgevoeligheid. Maar wat is afwijzingsgevoeligheid, hoe beïnvloedt het je op het werk en hoe herken en behandel je het?  

Wat is afwijzingsgevoeligheid? 

Als je afwijzingsgevoeligheid hebt, helpt het om te weten wat afwijzingsgevoelige dysforie is. Het is niet iets dat formeel wordt gediagnosticeerd, omdat het niet is opgenomen in de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM).  

Het maakt niet uit of het een echte of vermeende afwijzing is wanneer je een overweldigende emotionele reactie voelt. Misschien heeft je manager geprobeerd je feedback te geven over een project, maar vatte je het op als kritiek en nu voel je je overstuur. Hoewel je manager niet van plan was jou te kwetsen, beschouwde je het toch als zeer negatief.  

Hoewel RSD niet uitsluitend wordt geassocieerd met specifieke aandoeningen, is het belangrijk om te vermelden dat het vaak voorkomt bij mensen met ADHD. Afwijzingsgevoelige mensen zijn echter overal. Hoe kun je tekenen herkennen? 

Tekenen en symptomen

RSD is nauw verbonden met mentale gezondheid en kan daardoor snel verward worden met andere psychische aandoeningen. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan borderline persoonlijkheidsstoornis, bipolaire stoornis, angststoornis, depressie en chronische stress. 

Wanneer je probeert te identificeren of jij of een van je naasten last heeft van RSD, is het belangrijk te onthouden dat het vaak in korte, maar intense gevallen gebeurt. 

Een aantal signalen waaraan je RSD kunt herkennen zijn: 

  • Laag zelfbeeld en zelfvertrouwen 
  • People-pleasing 
  • Negatieve zelfpraat 
  • Emotionele uitbarstingen en defensiviteit  
  • Sociale angst  
  • Angst om te falen en je comfortzone te verlaten   
  • Bang dat andere mensen je automatisch niet mogen 
  • Situaties vermijden die een mogelijkheid tot afwijzing hebben  

Wat veroorzaakt RSD? 

De meeste oorzaken van RSD gaan helemaal terug tot je kindertijd. Onderzoek heeft uitgewezen dat de relatie van kinderen met hun ouders of verzorgers hun gevoeligheidsniveaus beïnvloedt. Als je als kind veel verwaarlozing of afwijzing van je ouders hebt ervaren, kun je die gevoeligheid meenemen naar volwassenheid. Dit heeft invloed op hoe je handelt in je andere relaties en hoe je uitdagingen interpreteert die je tegenkomt.  

Misschien waren je ouders erg hard voor je over je schoolcijfers toen je jong was. Misschien waren ze kritisch en minder liefdevol als je een bepaald cijfer op je rapport niet haalde. Nu je volwassen bent, leg je veel druk op jezelf op je werk om uit te blinken. Als je niet zo goed presteert, raak je overweldigd door je gevoeligheid voor afwijzing. 

Vooruit: is er een behandeling voor RSD? 

Geen enkele universele behandeling zal je gevoeligheid voor afwijzing wegnemen, maar je kunt leren ermee om te gaan.  

Hier is een korte lijst met manieren waarop je RSD kunt controleren en je mentale gezondheid kunt verbeteren: 

  • Voeg meer zelfzorg toe aan je routine 
  • Verbeter uw emotionele regulatievaardigheden 
  • Verbeter je slaaphygiëne 
  • Vind manieren om met je stress om te gaan 

Daarnaast kan trauma of schemagerichte therapie je ook helpen om negatieve patronen te weerleggen. 

Bij Psycholoog.nl kun je terecht voor klachten die horen bij RSD. Onze psychologen kunnen je advies en een luisterend oor bieden. Ook kun je bij ons terecht voor schematherapie. Neem direct contact met ons op of plan een vrijblijvend adviesgesprek in!

Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht   

Wil je meer weten? Lees meer over dit onderwerp in onze artikelen

Rouwen om niet-fysiek verlies: het verlies van werk, gezondheid of levensfase

(5-8-2024)

Gevoelens van rouw kunnen zich voordoen bij het verlies van niet-fysieke dingen, denk aan je gezondheid of het verlies van een baan. Lees er hier meer over! Lees verder

Psycholoog Eline vertelt: wat is defusie?

(12-7-2024)

In de blogserie over Acceptance and Commitment Therapy (ACT) leer je alles over deze therapievorm. Lees in deze tweede blog alles over defusie. Lees verder

Narratieve therapie: het herschrijven van jouw verhaal

(4-7-2024)

Het herschrijven van je verhaal kan je helpen om een nieuw perspectief te zien. Lees hier wat narratieve therapie kan doen. Lees verder

Eetgedachten en het effect daarvan op eetgedrag

(28-6-2024)

Dysfunctionele eetgedachten hebben invloed op ons eetgedrag, en kunnen leiden tot eetstoornissen. Lees verder