De Big Five is een persoonlijkheidsmodel dat bestaat uit verschillende karaktertrekken en 'subtrekken’. Ontdek in deze blog hoe jouw persoonlijkheid in elkaar steekt.
Wat is persoonlijkheid?
Persoonlijkheid verwijst naar de unieke combinatie van gedachten, gevoelens en gedrag van een bepaald persoon. Het is een complex en dynamisch systeem van eigenschappen die bijvoorbeeld kunnen voorspellen hoe een persoon in een bepaalde situatie zal reageren. Persoonlijkheid kan zowel ervaringen als aangeboren karaktertrekken omvatten.
Wat is The Big Five?
Er zijn verschillende modellen en theorieën ontwikkeld om persoonlijkheid te meten en om persoonlijkheid beter te leren begrijpen. The Big Five van Lewis Goldberg is hier één van. Dit model omvat de vijf algemene dimensies van persoonlijkheidstrekken die elk weer onder te verdelen zijn in specifiekere 'subtrekken’. Hier is veel wetenschappelijk bewijs voor gevonden. Deze vijf dimensies zijn extraversie, neuroticisme, consciëntieusheid, openheid voor ervaringen en altruïsme. Elk van deze vijf dimensies heeft extremen van heel sterk naar heel zwak.
Extraversie
Deze dimensie verwijst naar de mate waarin iemand sociaal en energiek is en zich gemakkelijk in sociale situaties begeeft. Ook wordt extraversie gekenmerkt door spraakzaamheid, assertiviteit en grote hoeveelheden emotionele expressiviteit. Scoor je hoog op deze eigenschappen en haal je energie uit sociale situaties? Dan ben je waarschijnlijk extravert. Geef je juist de voorkeur aan een rustige omgeving met weinig prikkels? Dan scoor je laag op extraversie en ben je introvert. Dit is het andere uiterste op de schaal van extraversie. Een hoge mate van extraversie wil echter niet zeggen dat je geen plezier haalt uit alleen zijn, ieder mens heeft immers zijn tijd en rust nodig om op te laden. Extraverte mensen hebben hier misschien iets minder tijd hiervoor nodig dan anderen.
Neuroticisme
Neuroticisme is een dimensie die wordt gekenmerkt door verdriet, humeurigheid en emotionele stabiliteit. Mensen met een hoge mate van neuroticisme ervaren vaak negatieve emoties zoals angst, depressie en irritatie. Mensen met een lage mate van neuroticisme zijn juist kalm en kunnen beter omgaan met stressvolle situaties. Ook zijn zij veerkrachtig emotioneel stabiel.
Consciëntieusheid
Consciëntieusheid kan ook wel omschreven worden als zorgvuldigheid. Het beschrijft de mate van ordelijkheid, organisatie, verantwoordelijkheid en discipline die een persoon vertoont. Ben je erg doelgericht, betrouwbaar en georganiseerd? Dan is de kans groot dat je hoog scoort op deze schaal. Ben je juist slordig en impulsief? Dan heb je waarschijnlijk een lage mate van consciëntieusheid.
Openheid voor ervaringen
Deze dimensie wordt gekenmerkt door de mate waarin iemand open staat voor nieuwe ideeën, ervaringen, creativiteit, verbeelding en intellectuele nieuwsgierigheid. Mensen met een hoge mate van openheid zijn vaak inventief, fantasierijk en hebben veel interesses, terwijl mensen met een lage mate van openheid meer traditioneel en conservatief kunnen zijn. Ze houden niet van verandering en hebben meer moeite met abstract denken. Ze staan minder of niet open voor nieuwe ervaringen en nieuwe ideeën.
Altruïsme
Altruïsme verwijst naar de mate waarin iemand vriendelijk, behulpzaam, genegen en coöperatief is in sociale interacties. Ben je vriendelijk, empathisch en tolerant? Dan scoor je waarschijnlijk hoger op deze dimensie. Als je juist een lagere mate van aangenaamheid hebt en meer competitief en kritisch bent, is de kans groter dat je een lagere mate van altruïsme bezit.
Het nut van labels
Het is belangrijk om te onthouden dat deze schalen op een spectrum liggen. Je past dus niet per se in het hokje extravert of introvert, maar je kan er ook tussenin liggen. Dit kan per context en per persoon verschillen. Het kan handig zijn om inzicht in jouw persoonlijkheidstrekken te krijgen. Zo kun je erachter komen hoe je over het algemeen op bepaalde situaties reageert en zo kun je bepalen waar jij energie uit haalt en waar juist niet.
Wil je meer inzicht in jouw persoonlijkheid en ben je benieuwd naar wat Psycholoog.nl voor jou kan betekenen? Lees hier wat de mogelijkheden zijn of plan een gratis adviesgesprek in.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
Bronnen:
Goldberg, L. R. (1990). An alternative despcription of personality: the big five factor structure. Journal of personality and social psychology, 59(6), 1216.
https://www.psychologytoday.com/us/blog/one-world-many-minds/202012/how-universal-is-the-big-five
