Bij Munchausen verzinnen, overdrijven of veroorzaken patiënten met opzet hun psychische of lichamelijke klachten, zodat zij aandacht krijgen van zorgpersoneel en mensen in hun omgeving. Bij Munchausen by proxy verzint, overdrijft of veroorzaakt de pleger de psychische of mentale klachten van hun slachtoffer.
Wat is Munchausen?
Munchausen is een psychische aandoening waarbij mensen doen alsof zij bepaalde klachten hebben, hun klachten erg overdrijven of zelf veroorzaken. Dit kan gaan over zowel psychische als lichamelijke klachten. Het doel hiervan is om een behandeling te krijgen voor de klachten, en daarmee aandacht te krijgen. Munchausen wordt ook wel nagebootste stoornis genoemd.
Mensen met Munchausen kunnen bepaalde klachten verzinnen. Ze zoeken dan veel informatie op over de klachten, zodat zij weten hoe ze zich moeten gedragen en wat ze moeten zeggen om geloofwaardig over te komen. Ook kan het zijn dat mensen met Munchausen wel echt klachten hebben, maar deze erg overdrijven waardoor zij voor anderen als zieker overkomen dan ze echt zijn. Tenslotte kunnen mensen met Munchausen echt klachten hebben, doordat zij deze zelf veroorzaken. Dit kan door bijvoorbeeld bepaalde medicijnen of giffen te slikken, zichzelf gevaarlijke injecties te geven of zelfverminking, waardoor de klachten ontstaan. Mensen met Munchausen liegen dus altijd over de klachten, of de oorzaak of ernst hiervan.
Mensen met Munchausen misleiden dus zorgprofessionals om een behandeling, en daarmee aandacht te krijgen. Vaak valt ook op dat deze mensen al bij verschillende zorginstanties of ziekenhuizen patiënt zijn geweest en hun medisch dossier heel lang is. Dit komt doordat zij niet te lang door dezelfde artsen geholpen willen worden, uit angst om ontmaskerd te worden. Ook komt het vaak voor dat artsen niet goed weten wat er precies aan de hand is, doordat de klachten vaag, onsamenhangend en inconsistent zijn. Ook het tegenovergestelde kan het geval zijn. De klachten zijn dan precies zoals je zou verwachten en lijken wel 'uit het boekje' te komen.
Wat is Munchausen by proxy?
Munchausen by proxy is een aandoening waarbij iemand psychische of lichamelijke klachten van een ander verzint, overdrijft of zelf veroorzaakt. Vaak gebeurt dit bij een kind door een of beide ouders. Dit wordt ook wel 'nagebootste stoornis opgedrongen aan iemand anders' genoemd, en is een vorm van (kinder)mishandeling. Ouder(s) misleiden anderen door hen te laten denken dat hun kind erg ziek of beperkt is. Het doel hiervan lijkt net als bij Munchausen te zijn om aandacht te krijgen. Ook kunnen plegers bijvoorbeeld een inzamelingsactie opzetten voor hun kind, of op een andere manier zorgen voor financiële of materiele voordelen. De gevolgen voor kinderen van plegers zijn groot en ingrijpend. Ze kunnen ernstige lichamelijke klachten krijgen, verminkt raken of zelfs overlijden.
Hoe ziet de behandeling van Munchausen (by proxy) eruit?
Over de behandeling van deze psychische aandoening is nog weinig bekend. Mensen hebben vaak geen ziektebesef, en wanneer zij op een confronterende manier ontmaskerd worden slaan ze vaak op de vlucht. Het is dus belangrijk om een bestraffende confrontatie te vermijden, zodat de plegers en slachtoffers geholpen kunnen worden. Wanneer er sprake is van Munchausen by proxy is het belangrijk dat alle betrokkenen in het gezin behandeld worden. Vaak moeten kinderen eerst beseffen dat zij gezond zijn en wat er gebeurd is. Het is dan ook belangrijk dat zij langere tijd geen contact hebben met de pleger(s). De pleger moet ook behandeling ondergaan om te beseffen wat diegene gedaan heeft, welke gevolgen dat heeft en om recidive te voorkomen. Ook de eventuele andere ouder en broers of zussen moeten behandeling ondergaan.
Verder is het belangrijk dat zorgprofessionals zich bewust zijn van het bestaan van Munchausen (by proxy). Er wordt namelijk geschat dat 1 op de 100 patiënten in ziekenhuizen lijdt aan Munchausen (by proxy), maar deze lang niet allemaal aan het licht komen. Toch is het ontdekken hiervan van belang, aangezien de slachtoffers gevaarlijke onderzoeken, medicijnen en ingrepen ondergaan en deze ingrijpende gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid van slachtoffers. Wanneer artsen vermoedens hebben, is het dus belangrijk dat ze contact opnemen met andere medische disciplines om dit te onderzoeken.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
