Hormonen hebben effect op je psyche. Dus het toedienen van hormonen door middel van anticonceptie kan mentale veranderingen teweeg brengen. Klinkt logisch, toch? Maar toch zijn de mentale klachten die ontstaan door hormonale anticonceptie pas recentelijk onder de loep genomen. Wat blijkt: de anticonceptiepil in het bijzonder heeft veel meer impact op emoties en gedrag dan voorheen werd gedacht.
Er bestaan veel verschillende soorten anticonceptiemiddelen. In Nederland is de anticonceptiepil de meest gebruikt vorm hiervan onder vrouwen tot 25 jaar. Spiraaltjes en condooms zijn gebruikelijker onder oudere leeftijdscategorieën. Onder de anticonceptiepil vallen ook weer veel verschillende soorten. Ze verschillen in dosering, hormonen en gebruiksvriendelijkheid. Door het gebruik van de anticonceptiepil als voorbehoedsmiddel kunnen er ook mentale klachten ontstaan. De meest voorkomende zijn depressieve klachten en een verlaagd libido.
Depressieve klachten
Er is nog veel onenigheid over de vraag of het gebruik van de anticonceptiepil kan leiden tot depressieve klachten. Het ene onderzoek komt erop uit dat dit wel het geval is, terwijl een ander onderzoek dit weer tegenspreekt. De meeste onderzoeken zijn het er echter wel over eens dat jonge meiden gevoeliger zijn voor het ontwikkelen van deze klachten. Ook blijkt dat vrouwen die tijdens de adolescentie de pil slikte, op latere leeftijd een verhoogd risico lopen om een depressie te ontwikkelen.
Hoe werkt dit precies? Hier zijn meerdere mogelijke oorzaken over bekend. Allereerst verlagen de synthetische hormonen die in de anticonceptiepil zitten het 'gelukshormoon' in vrouwen. Dit kan leiden tot meer neerslachtigheid. Daarnaast beïnvloeden deze hormonen ook gebieden in de hersenen die belangrijk zijn voor emotieregulatie (zoals de amygdala, prefrontale cortex en hippocampus). Doordat deze hersengebieden nog in ontwikkeling zijn tijdens de adolescentie, zijn ze extra gevoelig voor het effect van de hormonen. Deze hersengebieden kunnen daardoor stemmingswisselingen teweeg brengen. Schommelingen in de hormoonspiegels spelen ook een rol in de ontwikkeling van depressieve klachten. Als laatste kan het ook het geval zijn dat lichamelijke veranderingen, veroorzaakt door de anticonceptiepil, leiden tot depressieve klachten. Denk aan gewichtstoename, hoofdpijn of libidoverlies.
Libidoverlies
Het seksueel verlangen kan worden afgevlakt bij vrouwen die gebruik maken van de anticonceptiepil. Dit houdt in dat er minder seksueel verlangen is dan voor het pilgebruik en dit leidt tot een verlaagd libido. Rond de ovulatie ervaren vrouwen over het algemeen een toename van libido. Doordat de anticonceptiepil de ovulatie remt kan dit de reden zijn voor het afgevlakte seksuele verlangen. De mate van onderdrukking van de ovulatie verschilt onder vrouwen die de anticonceptiepil gebruiken, en dit verklaart dan ook het verschil in libidoverlies.
Mocht je gebruik willen maken van een hormonaal anticonceptiemiddel, dan is het verstandig om hier een doordachte en weloverwogen keuze in te maken. Er zijn zoveel verschillende vormen van anticonceptie dat het lastig kan zijn om de verschillen te weten. Naast betrouwbaarheid en gebruiksvriendelijkheid zijn er ook verschillen in het soort hormonen dat een anticonceptiemiddel bevat. Het is aan te raden om met de huisarts in gesprek te gaan over wat de beste vorm van anticonceptie is voor jou. Een verleden met depressieve klachten kan bijvoorbeeld een verhoogd risico geven op neerslachtigheid door de anticonceptiepil. Per persoon is het verschillend hoe iedereen reageert op anticonceptie.
Heb jij last van mentale klachten, zoals depressieve klachten, stemmingswisselingen of een verlaagd libido, door het gebruik van de anticonceptiepil (of andere anticonceptie)? Dan kan het helpen om hier met een psycholoog over in gesprek te gaan. Plan een adviesgesprek in met ons aanmeldteam of neem direct contact op om de mogelijkheden te bespreken. Wij bieden online therapie via een videobelverbinding met onze psychologen. Zo kan je vanuit het comfort van je eigen ruimte de sessies volgen.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
Bronnen:
de Wit AE, Booij SH, Giltay EJ, et al. Association of Use of Oral Contraceptives With Depressive Symptoms Among Adolescents and Young Women. JAMA Psychiatry. 2019 Oct
Nieuwe huisartsenrichtlijn omtrent psychische bijwerkingen anticonceptiepil - ggz.nl
Elaut, E. (2015). Hormonale anticonceptie en seksueel verlangen bij vrouwen. In 20e Nederlands-Vlaams Doelencongres Infertiliteit, Gynaecologie en Obstetrie (pp. 1155-1161). DCHG Medische Communicatie.
