Iedereen heeft het gevoel van jaloers zijn wel eens ervaren, bijvoorbeeld in relaties of vriendschappen. Het is namelijk een volstrekt menselijke gemoedstoestand, net zoals blijdschap, verdriet of woede. Jaloezie hoeft niet slecht te zijn. Je kan ervan leren of gemotiveerd raken. Maar jaloezie kan, als het een ongezonde vorm aanneemt, ook voor problemen zorgen. In dit geval heeft het een negatieve invloed op jouw functioneren en gesteldheid in negatieve zin.
Wat is jaloezie?
Je kent het gevoel van jaloezie vast wel. Het draait meestal om de overtuiging dat anderen meer of beter krijgen dan jij. Je wenst wat een ander heeft. Als dit gebeurt, ontstaat er een mengeling van allerlei emoties, zoals onzekerheid, verdriet en boosheid die we jaloezie noemen. Jaloezie bestaat niet alleen uit gevoel, maar ook gedrag. Dit gedrag is vaak wat de problemen met jaloezie veroorzaakt. Jaloers gedrag uit zich bijvoorbeeld door te controleren wat je partner doet of in veel bevestiging vragen. Helaas zorgt jaloers gedrag er meestal voor dat je partner afstand neemt. Binnen relaties is jaloezie een gevoel van tekortkoming. Om met dat gevoel om te gaan, proberen we onze partner te controleren.
Bindings- en verlatingsangst
Angst kan ten grondslag liggen aan jaloezie. Het is een kenmerk van zowel bindingsangst en verlatingsangst. Een van de manieren hoe dit soort angsten zich kunnen ontwikkelen is wanneer je als kind je onveilig hebt kunnen hechten aan bijvoorbeeld je ouders. Dit kan veel impact hebben op hoe jij een relatie instapt. Je kunt dan moeite ervaren met intieme en vaste relaties.
Wanneer je bindingsangst hebt, geef je tegenstrijdige signalen. Je wilt er aan de ene kant alles aan doen om met een persoon te zijn, maar aan de andere kant zet je een muur op zodra deze persoon te dichtbij komt. Je wilt niet gekwetst worden en durft daarom niet te binden. Dit kan zorgen voor tegenstrijdige gevoelens. Het kan zijn dat jaloezie ontstaat om de controle te behouden. Je partner controleren is jaloers gedrag, wat een manier kan zijn om het gevoel te hebben dat je alles onder controle hebt. Zo kun je niet gekwetst of onverwacht verlaten worden.
In een relatie kun je bang worden dat je partner je verlaat. Dit wordt ook wel verlatingsangst genoemd. Je kan hierdoor in je relatie claimgedrag vertonen en wantrouwend zijn. Door de angsten die je ervaart kan je ziekelijk jaloers zijn. Ziekelijke jaloezie is een extreme vorm van jaloezie. Je ervaart veel jaloerse gedachten en bent er veel mee bezig. Ziekelijke jaloezie heeft ingrijpende gevolgen op je zelfbeeld, je relatie en je gedrag.
Omgaan met jaloezie
Niemand wil zich jaloers voelen, het is geen fijn gevoel. Soms kan het lastig zijn om met dit gevoel om te gaan. Toch zijn hier enkele tips die kunnen helpen om beter om te gaan met het jaloerse gevoel of het gevoel te verminderen:
- Geef jaloezie de ruimte: Emoties wegdrukken is nooit goed, ze zijn er niet voor niets. Het werkt beter om bewust stil te staan bij je gevoel. Hierdoor krijgt de emotie die je voelt ruimte en kan het ook weer wegebben als het ervaren is. Zo voorkom je dat je je gevoelens opkropt en uithaalt naar de ander.
- Onderzoek waar jouw jaloezie vandaan komt: het is belangrijk dat je bewust wordt van je eigen gedragingen. In welke situatie word je jaloers? Wat gebeurt er in je lichaam en hoofd? Wanneer je jezelf leert kennen, kan je jezelf ook aanleren om op een andere manier te reageren. Het aanleren van nieuw gedrag is complex, maar wel mogelijk.
- Voorkom handelingen die je jaloezie voedt: Betrap je jezelf dat je stiekem meekijkt terwijl jouw partner een bericht stuurt? Of dat je bij zijn volgers kijkt wie hij nieuw heeft gevolgd? Dit lijkt op een onschuldige vorm van jaloezie, maar is het niet. Wanneer je je partner blijft controleren, voed je je jaloezie. Hierdoor worden de jaloerse gevoelens alleen maar sterker. Zorg er dus voor dat je erachter komt welke handelingen ervoor zorgen dat je je alleen maar jaloerser voelt. Probeer deze handelingen los te laten.
Heb je hier vragen over of wil je hierover met een psycholoog praten? Bekijk hier wat Psycholoog.nl voor jou kan betekenen. Neem vrijblijvend contact op met ons aanmeldteam of plan een gratis adviesgesprek in.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
