Vraag je je weleens af welke rol jouw verleden speelt in de klachten die je nu hebt? Of waar bepaalde overtuigingen die je hebt vandaan komen? Of ben je benieuwd hoe het kan dat je de ene keer meer last hebt van de klachten dan de andere? Een holistische theorie kan helpen om hier meer inzicht in te krijgen.
Wat is een holistische theorie?
Een holistische theorie is een overzicht van jouw achtergrond, klachten en persoonlijkheid dat weergeeft hoe deze dingen met elkaar in verbinding staan. Iets is holistisch als we kijken naar het overkoepelende, gehele plaatje. We noemen het een holistische theorie omdat we uitgaan van een hypothese van de samenhang van de verschillende onderdelen. Dit betekent ook dat deze theorie tijdens het diagnostiek- of behandelproces nog aangepast of aangevuld kan worden als er nieuwe informatie of inzichten zijn. Binnen de cognitieve gedragstherapie wordt een holistische theorie ingezet om meer inzicht te krijgen in de samenhang tussen jouw geschiedenis, overtuigingen en klachten.
Wat zijn onderdelen van een holistische theorie?
In een holistische theorie worden verschillende onderdelen meegenomen. In de basis bevat een holistische theorie de volgende dingen:
- Persoonsfactoren: Eigenschappen waarmee je bent geboren, zoals je intelligentie en temperament.
- Omgevingsfactoren: Kenmerken van de omgeving waarin je bent opgegroeid, zoals opvoeding, ingrijpende gebeurtenissen en je culturele achtergrond.
- Cognities: Kerngedachten die je hebt over jezelf, anderen en de wereld. Een voorbeeld hiervan is “De wereld is onvoorspelbaar”.
- Coping: Hiermee bedoelen we de manier waarop je omgaat met je problemen. Soms gaat het om een positieve coping, zoals je eigen grenzen aangeven. Daarnaast kun je ook een meer negatieve of ongezonde manier van coping hebben, zoals vluchten in alcoholgebruik.
- Zelfbeeld: De manier waarop je jezelf ziet of omschrijft.
- Leefregels: Regels die je jezelf oplegt om te kunnen functioneren, vaak geformuleerd op een als... dan... manier. Een voorbeeld hiervan is “Als ik mezelf niet anders voordoe dan ik ben, willen anderen niet meer met mij omgaan.”
- Stressoren: Situaties, personen of andere dingen die een negatieve invloed hebben op de klachten, de klachten verergeren of meer naar boven laten komen. Je kunt hierbij bijvoorbeeld denken aan drukte, nieuwe situaties of veranderingen.
- Beschermende factoren: Eigenschappen, situaties, personen of andere dingen die ervoor zorgen dat de klachten niet erger worden of uitzonderingen waarbij de klachten niet aanwezig zijn of waren. Een voorbeeld hiervan is sociale steun.
- Gevolgen: Consequenties van de klachten op verschillende aspecten van het dagelijks leven, zoals werk, school en vrije tijd.
Hoe geeft een holistische theorie jou inzicht in je klachten?
Een holistische theorie heeft als doel om inzicht te krijgen in wat er allemaal speelt in het leven van de cliënt, en hoe dit de klachten beïnvloedt. Door op een vaste manier deze aspecten in kaart te brengen komt alle informatie samen in een overzicht. Bij een holistische theorie wordt deze informatie gestructureerd en kan worden onderzocht hoe jouw achtergrond, klachten en persoonlijkheid met elkaar in verband staan. Een holistische theorie kan jou dus helpen om beter te begrijpen hoe jouw verleden eruitzag, voor welke overtuigingen dit heeft gezorgd en hoe dit vervolgens (mede)geleid heeft tot de klachten die je nu hebt. Bovendien kom je erachter hoe de klachten positief en negatief beïnvloed worden door dingen om je heen. Dit kan nuttig zijn door bijvoorbeeld te onderzoeken hoe je beschermende factoren kunt inzetten tijdens de behandeling.
Zou jij meer inzicht willen krijgen in jouw klachten en hier hulp van een psycholoog bij willen? Bespreek tijdens een gratis adviesgesprek wat Psycholoog.nl voor jou kan betekenen of neem direct contact met ons op.
