Gelukkig zijn. In de – voornamelijk westerse – maatschappij houdt het ons veel bezig. Het lijkt soms wel alsof geluk het ultieme doel van het leven is. Waarom klampen we ons zo vast aan gelukkig zijn? Kent de zoektocht naar geluk ook schaduwkanten? En wat moeten we dan met die schaduwkanten?
Waarom verlangen we zo naar geluk?
Er wordt obsessief aandacht besteed aan gelukkig zijn. Geluk wordt steeds meer gezien als succes en gemeten door oppervlakkige zaken. Bijvoorbeeld door welke plaatjes je post op sociale media en in welk huis je woont. Hoe aantrekkelijker je sociale media feed en hoe groter je huis, hoe gelukkiger je bent, denken sommigen.
Anderen zien geluk voornamelijk als een innerlijke balans: in contact staan met jezelf, dingen doen waar je blij van wordt en de rest zoveel mogelijk vermijden. Hoe minder tegenslagen je hebt en hoe makkelijker je leventje verloopt, hoe gelukkiger je bent.
Waarom geluk in onze maatschappij zo’n grote rol speelt? Wanneer er in ons leven ruimschoots aan alle basisbehoeften is voldaan – eten, drinken, veiligheid, een dak boven ons hoofd – richten we ons op andere zaken. Het grootste goed is dan al snel dat je je simpelweg zo goed mogelijk wilt voelen.
Geluk als eigen verantwoordelijkheid
Er wordt in onze maatschappij gedacht dat geluk en succes iets is waar je zelf verantwoordelijk voor bent en op eigen houtje moet bereiken. Ongeluk wordt gezien als een persoonlijke mislukking. Mensen die zich ongelukkig voelen zijn ziek en moeten naar een psycholoog.
Echter gebeuren er soms dingen die je leven moeilijker kunnen maken en waar je zelf niets of weinig aan kunt doen. Denk aan het verlies van een naaste, een relatie die stuk loopt of een baas die vervelend doet.
In een maatschappij waar geluk wordt nagestreefd, is geen ruimte voor tegenslagen. Tegenslagen worden dan ook niet gedeeld. Denk bijvoorbeeld aan alle berichten op sociale media van mensen die zijn geslaagd en hun diploma hebben gehaald. Hoeveel berichten zijn er te vinden van mensen die zijn gezakt en dit op sociale media delen?
Wat brengt het accepteren van lijden ons?
Het geluk als doel op zich, kan dus problemen veroorzaken. Het legt een enorme druk op ons, zonder dat het altijd even duidelijk is wat geluk nu eigenlijk exact inhoudt. Ook realiseren we ons vaak niet dat ‘gelukkig zijn’ een gevoel is dat komt en gaat. Het is onhaalbaar om een permanente staat van geluk te bereiken. Blijft dit het doel, dan zul je altijd onbevredigd en bedrogen uitkomen.
Het is belangrijk om je te realiseren dat ongeluk ook mooie dingen met zich mee kan brengen. Zonder tegenslagen zouden we nooit iemand nodig hebben en alles alleen aan te kunnen. Tegenslagen kunnen zorgen voor vriendschap, liefde en verbinding tussen mensen. Juist omdat je iemand op dat moment nodig hebt. Het ongeluk is niet een probleem dat zoveel mogelijk voorkomen moet worden, maar een gegeven dat er mag zijn. Hoe jij ermee omgaat, maakt het verschil. We mogen meer met elkaar praten over onze worstelingen. Het is een onvermijdelijk onderdeel van ons menszijn en daarom juist een kans om hierin de verbinding met elkaar op te zoeken. Jezelf gevoelig en kwetsbaar opstellen kan heel spannend zijn. Maar het kan je ook juist weer dat geluksgevoel geven wanneer jij je gehoord voelt door de ander.
Wat is dan het doel van het leven?
Als het streven naar geluk niet het grote doel is, wat dan wel? Het is een vraag waarover je lang kunt filosoferen. Met het streven naar gelukkige momenten en zingeving is natuurlijk niets mis. Maar: besef dat tegenslagen en lijden nu ook eenmaal bij het leven hoort. Lijden negeren, uitbannen of compenseren leidt uiteindelijk niet tot geluk.
Jouw lijden recht in de ogen kijken, het doorleven en hierin de verbinding met anderen opzoeken, brengt veel meer voldoening en heelheid. Bijkomend voordeel is ook nog eens dat je dichter bij jezelf blijft en je niet continu anders hoeft voor te doen.
Geluk is een bijproduct van het leven, geen doel op zich. Op het moment dat je dit accepteert en het gevecht loslaat, zal het leven een stuk lichter voelen.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
