Pessimisme
Wanneer kan je iemand precies een pessimist noemen? Dit is zo wanneer je ervan uitgaat dat alles in de wereld negatief is/tegen jou is gekeerd. Je gaat altijd uit van het slechtste. Pessimisten zijn negatief gestemd en hebben dus ook een erg negatieve kijk op alles. Daarnaast geloven pessimisten niet in het toeval; ze zijn ervan overtuigd dat er altijd iets fout gaat. Zelfs wanneer er iets positiefs is gebeurd, verwachten ze alsnog dat er daarna iets negatiefs zal gaan gebeuren of dat dit teruggedraaid zal worden.
Ze geven een negatieve kleur aan feiten. Zo kan een pessimist als reactie dat de zon nu schijnt (wat een feit is) reageren met 'het zal straks toch wel weer plotseling losbarsten, dat is namelijk wat er altijd gebeurt in dit land'. Een optimist, aan de andere hand, zou juist door kunnen slaan in optimisme; 'de zon schijnt nu, dan zal de rest van de week de zon vast ook blijven schijnen!'.
Pessimisten hebben zelf vaak niet door hoe zwaar en donker ze alles kunnen maken. Ze noemen zichzelf dan ook vaak 'realisten'. Dit komt doordat ze het idee hebben anderen juist te helpen met hun houding. Wanneer je lage verwachtingen stelt, zou het uiteindelijk alleen maar mee kunnen vallen. Maar pessimisten beseffen niet dat de ander dit als onprettig kan ervaren. Mensen worden namelijk liever niet meegetrokken in deze negatieve sleur.
Hoe ontstaat pessimisme?
Pessimisme kan meerdere oorzaken hebben:
- Stress: een burn-out of een periode van langdurige stress kunnen zorgen voor een pessimistische houding. Wanneer je last hebt van langdurige stress, wordt de amygdala in de hersenen beschadigd. Deze zou negatieve emoties moeten remmen, maar bij een beschadiging hieraan werkt dit minder goed. De negatieve emoties die je dan ervaart kunnen een negatieve houding veroorzaken, en dit kan vervolgens doorgetrokken worden tot pessimisme.
- Zelf aangeleerd; pessimisten kunnen zichzelf aangeleerd hebben om bij alles af te vragen wat er fout kan gaan of waarom het mis kan lopen. Dit is meestal afkomstig van een eerdere teleurstellende ervaring. De gevoelens van negatieve ervaringen worden dan geprojecteerd op huidige situaties. Dit zorgt voor dat je in een neerwaartse spiraal terecht komt.
- Familietrekje: wanneer je opgroeit in een omgeving waar veel negativiteit wordt uitgesproken, heeft dit ook effect op hoe je de wereld zelf gaat zien. Wanneer je als kind een pessimistische verzorger had, maakt dit de kans ook groter dat je zelf een negatieve kijk gaat ontwikkelen.
Wat voor invloed kan pessimisme hebben?
Door pessimistisch in het leven te staan, zal je allereerst jezelf flink in de weg zitten. Als je alles negatief in ziet, zal je ook minder snel je doelen gaan behalen en slechter presteren. Daarnaast kan je negatieve houding ook de omgang met anderen in de weg zitten. Vrienden en familie kunnen zich van je distantiëren, omdat ze zich niet willen omringen met de negativiteit die je meebrengt. Ook zorgt deze houding ervoor dat je als minder toegankelijk overkomt. Op de werkvloer zorgt een pessimistische houding voor verminderde samenwerkingen en een lage motivatie.
Hoe kan je pessimisme behandelen?
Pessimisme kan, zoals hierboven te lezen is, veel negatieve consequenties met zich meebrengen. Wanneer jouw pessimistische houding afkomstig is van stress, is het belangrijk om de aanpak ook bij de kern te starten. Kijk waar de stress van afkomstig is en hoe je hier het beste mee om kan gaan. Het is lastig voor mensen die in een neerwaartse spiraal zitten, om zichzelf een spiegel voor te houden. Daarom kan het helpen om met een psycholoog te achterhalen waar het pessimisme vandaan komt en welke gedragspatronen er meespelen. Door middel van cognitieve gedragstherapie krijg je inzicht in je denkpatronen. Hierdoor leer je ongewenste gedachten die een negatieve lading hebben, om te buigen naar gedachten met gewenste gevoelens.
Bij Psycholoog.nl kunnen we je helpen als je last hebt van pessimisme. Je kunt vrijblijvend contact met ons opnemen. Dit kan door middel van het inplannen van een adviesgesprek of door direct contact op te nemen met ons.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
