De Nationale Dag van Empathie

Vandaag is het de Nationale Dag van Empathie. Empathie is het vermogen om je te verplaatsen in de gevoelens en behoeftes van een ander. Sommige mensen hebben meer empathie dan anderen. Er zijn bijvoorbeeld psychische stoornissen waardoor mensen een gebrek hebben aan empathie. Je kunt ook leren om meer empathisch te zijn. Lees er hier meer over! 

Wat is empathie? 

Empathie is het vermogen om je te kunnen verplaatsen in een ander. Daarnaast is het ook het vermogen om de gevoelens van een ander aan te voelen en te begrijpen. Dit geldt zowel voor verbale als non-verbale communicatie. Iemand die empathisch is kan dus de gevoelens van een ander goed inschatten.  

Er zijn vier dimensies van empathie. Empathie kan worden onderscheiden in:  

• De affectieve dimensie: deze dimensie beschrijft de mogelijkheid om jouw gevoelens te uiten naar anderen.  
• De morele dimensie: deze dimensie beschrijft de drijf om het goede in iemand te zien.  
• De cognitieve dimensie: deze dimensie beschrijft de vaardigheid om de emoties van anderen te herkennen en te begrijpen.  
• De gedragsdimensie: deze dimensie beschrijft de mogelijkheid om de bovenstaande vaardigheid om te zetten naar empathische gedragingen.  

Empathie en psychische stoornissen 

Sommige psychologische stoornissen kunnen in verband worden gebracht met een gebrek aan empathie. Hierbij kun je denken aan een narcistische persoonlijkheidsstoornis. Deze mensen zijn vooral op zichzelf gericht en hebben geen interesse in de gevoelens en het perspectief van de ander. Een ander voorbeeld is borderline-persoonlijkheidsstoornis. Deze mensen ervaren emotionele instabiliteit. Het is moeilijk voor hen om te begrijpen en voorspellen hoe anderen zich voelen.  

Empathie kan ook worden gelinkt aan autisme. Uit een onderzoek uit 2022 komt naar voren dat mensen met autisme vooral moeite hebben met cognitieve empathie, oftewel het verplaatsen in anderen. Uit het onderzoek bleek ook dat mensen met autisme vooral hoog scoren op emotionele empathie. Ze kunnen dus wel meevoelen met anderen. Soms voelen ze zelfs te veel emoties van anderen. Hierdoor kunnen ze zich afsluiten van hun omgeving.  

Hoe word ik meer empathisch?  

Sommige mensen zijn meer empathisch dan anderen. Empathie is een vaardigheid die je kan aanleren. Hier zijn enkele tips om meer empathisch te worden:  

• Probeer goed te luisteren: Er is een verschil tussen horen wat iemand zegt en echt luisteren. Wanneer je luistert, probeer je aandacht bij het verhaal van de ander te houden. Kijk diegene aan en laat zien dat je aan het luisteren bent. Leer jezelf aan niet direct een oordeel te hangen aan wat iemand zegt. Kijk ook naar hoe iemand iets zegt, let op de non-verbale communicatie.  
• Probeer je perspectief te veranderen: We zijn snel geneigd om onze eigen overtuigingen als waarheid aan te nemen. Het kan helpen zijn om deze overtuigingen aan de kant te zetten en een open houding aan te nemen. Wanneer je meer kennis krijgt over de overtuigingen van een ander, ontstaat er meer begrip voor de situatie van de ander. Dit kun je doen door te luisteren en vragen te stellen.  
• Je kunt empathie omzetten in acties. Dit doe je bijvoorbeeld door iemand naam te onthouden als je iemand ontmoet, of interesse tonen in het leven van de ander. De doet dingen die anderen helpen, zonder hier zelf iets uit te halen.  

Ervaar jij problemen met je empathisch vermogen of heb je hier vragen over? Het kan helpen hierover in gesprek te gaan met een psycholoog. Plan een gratis adviesgesprek of neem contact op om te bespreken wat mogelijk is.